Mặt bằng phòng mổ

Trong việc thiết kế phòng mổ, việc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật là điều vô cùng quan trọng. Cùng Airtech Thế Long tìm hiểu về các nguyên tắc thiết kế và tiêu chuẩn mặt bằng phòng mổ mới nhất hiện nay nhé. 

Mặt bằng phòng mổ là gì?

Mặt bằng phòng mổ thường được thiết kế theo nguyên tắc một chiều để kiểm soát nhiễm khuẩn. Tùy vào quy mô bệnh viện, sẽ có 1 hoặc nhiều phòng mổ trong cùng một khu phẫu thuật. 

Một khu phẫu thuật cơ bản sẽ bao gồm những phân khu như sau:

• Phòng thay đồ & rửa tay phẫu thuật viên

• Buồng thổi khí, pass box  (giữ áp lực dương, ngăn bụi/vi sinh)

• Phòng mổ chính (trung tâm)

• Phòng hồi tỉnh (PACU) – gần khu mổ

• Kho dụng cụ sạch, kho vật tư

• Kho dụng cụ bẩn & chất thải (tách biệt, có đường vận chuyển riêng)

• Khu kỹ thuật: điều khiển HVAC, khí y tế, điện dự phòng

Mô hình thiết kế nhiều phòng mổ trong cùng 1 khu vực bệnh viện

Nguyên tắc thiết kế mặt bằng phòng mổ

Mặt bằng phòng mổ phải được thiết kế theo nguyên tắc cốt lõi là đảm bảo sự vô trùng tuyệt đối, đảm bảo luồng di chuyển hợp lý (để tránh nhiễm chéo) và tuân thủ các tiêu chuẩn Y tế GMP, ISO hoặc TCVN trong phòng sạch. Dưới đây là những nguyên tắc bắt buộc phải tuân thủ trong việc thiết kế phòng mổ nói chung và thiết kế mặt bằng phòng mổ nói riêng.

Nguyên tắc về phân khu chức năng

Khi thiết kế mặt bằng phòng mổ, bắt buộc cần phải tuân thủ nguyên tắc “một chiều” và có phân cấp khu vực rõ ràng như sau:

Khu vực sạch – vô khuẩn tuyệt đối:  Đây là khu vực có cấp độ  như phòng mổ, phòng hồi sức, phòng vô khuẩn dụng cụ.

Khu sạch: Đây là khu vực hành lang sạch, phòng thay đồ vô khuẩn, phòng rửa tay.

Khu đệm: Đây là khu “chuyển giao” giữa các phòng có cấp độ sạch khác nhau, khu vực này cần sử dụng các loại pass box (hộp chuyển hàng) hoặc buồng thổi khí (air shower)

Khu không sạch: Đây là khu vực hành lang vận chuyển, khu kỹ thuật hoặc kho vật tư.

Nguyên tắc về luồng di chuyển

Khi thiết kế phòng mổ, luồng di chuyển phải được sắp xếp tuần tự để đảm bảo không lây nhiễm chéo như sau:

Đối với nhân viên y tế: Thiết kế phòng thay đồ, rửa tay=> Qua buồng thổi khí => Vào phòng mổ.

Đối với bệnh nhân: từ khu tiểu phẫu => phòng mổ=> phòng hồi sức=> chuyển về khoa điều trị.

Dụng cụ sạch: Từ khu tiệt trùng=> Qua pass box=> Phòng mổ

Chất thải, dụng cụ bẩn: Theo đường riêng ra ngoài, tuyệt đối không đi cùng đường với dụng cụ sạch.

Thiết kế phòng mổ cần đảm bảo nguyên tắc di chuyển luồng “một chiều”

Nguyên tắc về bố trí không gian

Về bố trí không gian, cần phải bố trí phòng mổ ở khu vực trung tâm, cũng cần được bố trí gần khu vực hồi sức cấp cứu và ICU để cấp cứu nhanh.

Nguyên tắc về thông khí – áp lực

Trong phòng mổ cần phải duy trì áp lực dương để ngăn bụi, vi sinh xâm nhập. Lưu lượng khí tươi >=20 lần.

Hệ thống lọc khí, cấp khí qua màng lọc Hepa đảm bảo không khí sạch chuẩn ISO 5 – 7 tùy mức độ phẫu thuật.

Dòng khí một chiều (Laminar flow) cần phải được duy trì nhất là trong các dạng phòng mổ phẫu thuật cấy ghép, tim mạch.

Nguyên tắc về an toàn và tiện ích

Trong phòng mổ, hệ thống ánh sáng phải đạt từ >=40.000 lux, với ánh sáng chung phải đạt từ >=500 Lux. Ngoài ra, hệ thống điện, khí y tế cần được bố trí hợp lý, ổn định, có hệ thống khí nén, oxy trung tâm.

Hệ thống khử khuẩn như đèn UV, Plasma cũng cần được bố trí hoặc có thể tích hợp vào hệ thống HVAC trung tâm.

Hệ thống ánh sáng trong phòng mổ đảm bảo độ sáng để phục vụ kíp mổ tốt nhất

Nguyên tắc về kiểm soát nhiễm khuẩn

Khi thiết kế phòng mổ, do đặc thù môi trường vô trùng, cần độ vô trùng cao nên không gian cần được bố trí kín, đồng thời làm từ những vật liệu dễ làm sạch như: Panel ESP…, . Về sàn cũng cần chống trơn, dẫn điện ESD chống tĩnh điện để đảm bảo an toàn cho người vận hành.

Có những lưu ý gì khi thiết kế phòng mổ

Khi thiết kế phòng mổ hoặc thi công mặt bằng phòng mổ cần phải đặc biệt lưu ý những vấn đề như sau:

Yêu cầu chung: 

• Về diện tích phòng mổ phải đạt tối thiểu 36 m2, chiều cao tối thiểu 3,1m (theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam 365.2007).
• Chiều cao giữa 2 cốt nền phải lớn hơn 4m để đảm bảo cho hệ thống cung cấp khí sạch cho phòng mổ.
• Nên thiết kế các phòng mổ theo hình vuông, chữ nhật để dễ dàng bố trí dây chuyền công năng và trang thiết bị nội thất.
• Bốn góc cần thiết kế dạng vát 45 độ để đảm bảo lưu thông không khí trong phòng, tránh góc khí quẩn.
• Thiết kế phòng mổ nên đảm bảo độ ồn thông qua việc sử dụng nhỏ hơn 50 dB.
  

Diện tích phòng mổ phải đạt tối thiểu 36m2

Lưu ý về thiết kế hệ thống điện

• Điện chiếu sáng phải tách riêng với điện động lực sử dụng cho thiết bị. 
•  Hệ thống điện trong phòng mổ phải được cung cấp liên tục, luôn có nguồn điện dự phòng và có hệ thống nối đất riêng.
• Khi bố trí xác định vị trí ổ cắm điện phải dựa vào sự định vị vị trí bàn mổ và các thiết bị y tế kèm theo, sau đó mới thiết kế bố trí ổ cắm cách nền nhà 0,6 – 0,8m.

Lưu ý về hệ thống khí y tế

Để đảm bảo yêu cầu chống nhiễm khuẩn trong khu vực phòng mổ, việc lắp đặt trang bị hệ thống khí sạch là điều rất quan trọng hiện nay tại các bệnh viện. Việc phân bổ các luồng khí sạch theo cấp độ như sau:

• Khí sạch áp lực dương (class 1000, 10.000, 100.000) sử dụng cho các phòng mổ bình thường.
• Khí sạch áp lực âm dùng cho phòng mổ đặc biệt cách ly và nhiễm. 
• Khu vực phòng hồi sức cấp cứu, hành lang cấp độ sạch 100.000 hoặc 1.000.000. 
• Thông thường một phòng mổ cần hệ khí y tế gồm oxy, khí nén, hút chân không. Với các phòng mổ có yêu cầu đặc biệt, có thể bố trí thêm khí ni tơ hay đầu hút khí gây mê, phòng phẫu thuật cần nội soi lại yêu cầu nguồn cung cấp khí CO2.

Hệ thống chiếu sáng

• Thiết kế hệ chiếu sáng trong phòng mổ cần chú ý phân chia bao gồm chiếu sáng tổng thể và chiếu sáng cục bộ khu vực bệnh nhân: Chiếu sáng tổng thể có từ hệ đèn âm trần hay hệ đèn góc vát âm trần. Chiếu sáng cục bộ lấy từ đèn mổ (đèn không hắt bóng) được bố trí từ tay treo trên trần, có thể dễ dàng xoay chuyển bằng tay, điều chỉnh tiêu cự sáng và độ sáng.
• Độ rọi của đèn mổ thông thường phải lớn hơn 100.000 lux/1 đèn (một bộ có từ 2 – 3 đèn).

Yêu cầu nội thất và trang thiết bị

• Vách phòng mổ hiện đại phải là vật liệu chống cháy, chống bám khuẩn, chịu được mài mòn chà rửa, chống hóa chất (Ví dụ như Panel EPS…)
• Cửa chính phòng mổ có kích thước > 1,6m, sử dụng cửa tự động hay bán tự động.
• Hệ thống đèn âm trần phải thiết kế phải đặt hệ thống đèn này được bố trí tại góc vát giữa tường và trần phòng mổ, mặt đèn bằng nhựa acrylic để đảm bảo yếu tố chống bám khuẩn.
• Tủ đựng thiết bị thường được thiết kế âm trong vách phòng mổ, bằng chất liệu inox chuyên dụng dùng để chứa các dụng cụ phẫu thuật, các vật tư cho ca mổ.
• Thiết kế nội thất cần bố trí đồng hồ mổ phù hợp hướng nhìn và theo dõi của toàn bộ kíp mổ.

Vách phòng mổ phải là những vật liệu cách nhiệt, chống cháy, chống bám bẩn

Một số thiết kế hệ thống phụ trợ khác

• Nên cung cấp hệ thống nước rửa tay và bồn rửa tay tiệt trùng khu vực sát phòng mổ để tiện trong việc vệ sinh.
• Trần phòng mổ nên hạn chế các phào nổi, tập trung đơn giản hóa, “phẳng hóa” nhiều nhất có thể để khử khuẩn bằng khí hay dung dịch định kỳ dễ dàng.
•  Đối với các phòng mổ sử dụng máy Xquang, Carm… cần tuân thủ yêu cầu về chống bức xạ bằng cách sử dụng các vật liệu chống bức xạ như tấm chì được đặt trong tường, kính chì thiết kế bố trí tại cửa phòng mổ.

Tóm lại, thiết kế và thi công phòng mổ là một công việc đòi hỏi tính chuyên môn và kỹ thuật cao. Chính vì vậy, trước khi chọn bất kì đơn vị nào thi công, quý khách cũng nên cân nhắc thật kỹ để tránh những nhà thầu không có năng lực chuyên môn hoặc chưa có nhiều kinh nghiệm trong thi công, thiết kế phòng mổ.

Airtech Thế Long – đơn vị thi công, thiết kế phòng mổ trọn gói uy tín hàng đầu hiện nay.

Trong lĩnh vực y tế, phòng mổ là khu vực đặc biệt quan trọng, nơi yêu cầu sự vô khuẩn tuyệt đối, an toàn và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế. Việc lựa chọn đúng đơn vị thiết kế – thi công không chỉ quyết định chất lượng công trình mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị và uy tín của bệnh viện.

Với kinh nghiệm hơn 15 năm thi công trong lĩnh vực phòng sạch, Airtech tự hào là đơn vị duy nhất tại Việt Nam thi công phòng mổ theo tiêu chuẩn kỹ thuật của tập đoàn Airtech Nhật Bản.

Airtech Thế Long được các đơn vị tin tưởng lựa chọn bởi sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội như:

Kinh nghiệm chuyên sâu: Chúng tôi sở hữu đội ngũ kỹ sư được đào tạo bài bản từ các trường kỹ thuật có uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm triển khai các dự án bệnh viện lớn.

Giải pháp trọn gói, tối ưu chi phí, tiến độ: Airtech Thế Long cung cấp dịch vụ trọn gói từ tư vấn, khảo sát đến thiết kế, thi công, cung ứng các thiết bị đến lúc nghiệm thu bàn giao. Quý khách sẽ không cần làm việc với những nhà thầu nhỏ lẻ, giảm thiểu rủi ro, tiết kiệm đáng kể thời gian, chi phí.

Tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật VN, quốc tế: Chúng tôi cam kết thi công phòng mổ theo các tiêu chuẩn GMP – WHO, GMP-EU, ISO 14644, TCVN…

Dịch vụ bảo hành, bảo trì chuyên nghiệp: Airtech Thế Long cam kết bảo hành, bảo trì dài hạn, có đội ngũ kỹ thuật trực tiếp hỗ trợ 24/7 nhằm đảm bảo phòng mổ vận hành ổn định, duy trì trạng thái vô khuẩn.

Nếu quý khách có nhu cầu tư vấn, thiết kế thi công mặt bằng phòng mổ, quý khách vui lòng liên hệ qua

CÔNG TY CỔ PHẦN AIRTECH THẾ LONG

Hotline: 0915.283.960

Email: info@thelong.com.vn

Bản vẽ mặt bằng phòng mổ